Choć mieszkam w Solcu Kujawskim, to ten most na stale wpisał w mój życiorys, głównie dlatego,
że w latach dzieciństwa kilkanaście, a może nawet kilkadziesiąt razy do roku, razem z rodzicami
przejeżdżałem nim Wisłę, w drodze do babci mieszkającej na wsi niedaleko Lipna. Miałem też wiele
lat temu, jak się dzisiaj okazuje, niepowtarzalną możliwość przebycia tej przeprawy tramwajem.
Dziś most ten służy wyłącznie samochodom i raczej trudno się doszukać znaków, że kiedyś było
inaczej. Choć uważnemu obserwatorowi od razu wyda się za szeroki, jak na dwa pasy dla
samochodów, jednocześnine za wąski, gdyby jeszcze na środku "wstawić" dwutorową linię tramwajową.
Jednocześnie konstrukcja wydaje się jakby za długa, ponieważ dwa z pięciu długich przęseł
parabolicznych (mówi się też często łukowych) chowają się w lesie porastającym tereny zalewowe na
lewym brzegu (dysproporcję widać wyraźnie po porównaniu z pobliskim mostem kolejowym).
A jest tak, ponieważ most ten znalazł się w Toruniu w wyniku "przeprowadzki". Bowiem jeszcze
pod koniec lat trzydziestych ubiegłego wieku spinał również wiślane brzegi, lecz blisko 250
kilometrów w dół biegu królowej polskich rzek, niedaleko obecnego miasta Kwidzyn. Wtedy była
to najmłodsza przeprawa wiślana - uruchomiona została w 1909 roku, a zbudowana z dużym rozmachem,
lecz i z poźniejszym ruchem zupełnie nieadekwatnym do poniesionych nakładów. W zamyśle miała
to jednak być przeprawa strategiczna i główną przesłanką jej powstania była planowana wojna
Niemiec z Rosją. Na moście znajdował się jeden tor kolejowy oraz szeroka jezdnia. Jednak linie
kolejowe prowadzące do mostu od strony Smętowa (na lewym brzegu) i od strony Kwidzyna
(na prawym brzegu) przygotowane były do położenia drugiego toru, również na moście po demontażu
części jezdni można było szybko dobudować drugi tor.
Po pierwszej wojnie światowej w wyniku międzynarodowych ustaleń cały most przypadł Odrodzonej
Polsce. Przez blisko 10 lat służył w zasadzie pieszym - mieszkańcom polskiej enklawy na "niemieckim"
prawym brzegu. Ruch kolejowy był minimalny - np. w rozkładzie z 1922 roku były dwie pary pociągów
osobowych kursujących między Smętowem i Kwidzynem. Tranzytowe pociągi towarowe też pojawiały się
bardzo rzadko, bo jakby nie patrzeć ta przeprawa leżała nieco na uboczu głównych ciągów komunikacyjnych.
Ponieważ jednak w tym czasie zaszła pilna potrzeba budowy mostu drogowego w Toruniu,
a młodego państwa polskiego nie stać było jeszcze wtedy
na tak ogromny wydatek, postanowiono do budowy wykorzystać elementy mostu z pod Kwidzyna.
Przeprowadzka zaczęła się w 1928 roku, a most uroczyście otwarto dla ruchu 11-go listopada 1934, chociaż sama konstrukcja zmontowana została ponad rok wcześniej, a już 22-go grudnia 1933 pierwsi pasażerowie przemierzyli most tramwajami. Przy przeprowadzce dobudowano chodniki dla pieszych, leżące przy dolnych pasach
dzwigarów po przeciwnych stronach przęseł, poza obrysem kratownicy. Poza tym prawdopodobnie nieco wzmocniono konstrukcję przęseł parabolicznych, wstawiając dodatkowe belki. We wrześniu 1939 roku
most w Toruniu został wysadzony 
(zdjęcie wykonane zapewne krótko po zajęciu Torunia przez wojska niemieckie - widać, że całkowicie zniszczone zostały dwa z trzech filarów nurtowych), a odbudowano go dopiero po wojnie lecz jego konstrukcja raczej nie uległa modyfikacjom, poza wyżej wymienionymi. Jest też
jednak jedna ciekawostka - w oryginale pod Kwidzynem most miał 5 przęseł parabolicznych i 5
prostokątnych, natomiast w Toruniu oprócz kompletu parabolicznych, znajdują się 3 prostokątne.
Gdzie się zatem podziały pozostałe dwa przęsła?
Wiedziony informacją, nie pamiętam już od kogo pozyskaną, na początku czerwca 2002-go roku
udałem się do Konina i spójrzcie poniżej, co tam zastałem. Niestety nie mam w tej chwili zdjęcia
analogicznego przęsła z mostu w Toruniu (postaram się to w miarę szybko nadrobić), jednak
możecie mi wierzyć na słowo, że to są właśnie owe dwa zaginione przęsła, pochodzące
z mostu "kwidzyńskiego".
 |
 |
 |
 |
Podstawowe informacje o moście drogowym w Toruniu
- długość w świetle przyczółków - 898 metrów (oszacowana na podstawie wymiarów przęseł)
- ilość przęseł - 8, w tym:
a) 5 parabolicznych o długości 130 i maksymalnej wysokości 20 metrów
(kolorem czerwonym zaznaczono dodatkowe elementy wzmacniające)
b) 3 prostokątne o długości 78 i wysokości 10,5 metra
Obecnie most znajduje się w ciągu drogi krajowej nr 1 i praktycznie w ciągu całego dnia
panuje na nim znaczny ruch kołowy nasilający się jeszcze w godzinach szczytu. Część ruchu
tranzytowego przejął niedawno zbudowany most drogowy w Czerniewicach, który pozwala ominąć
zatłoczone centrum Torunia pojazdom jadącym "jedynką", choć do pełni szczęścia jeszcze
wiele brakuje, gdyż oznakowanie wciąż kieruje "przejezdnych" do centrum właśnie. W ostatnim
czasie ruszyły prace przy zabezpieczeniu antykorozyjnym mostu "kwidzyńskiego", zostanie on
również pomalowany na tradycyjny, ciemnoszary kolor.
 |
 |
Część informacji tu zawartych zaczerpnąłem z artykułu pt.:"Historia mostu pod Opaleniem", autorstwa
pana Roberta Koli z Torunia, opublikowanego w miesięczniku "Świat Kolei" nr 8 z 2001 r..
Zaś szczególne podziękowania należą się Filipowi Karońskiemu z Warszawy, który szperając
w archiwach i pamiętając o moim zainteresowaniu powyższym mostem, przesyła mi różne znalezione na jego temat informacje.